CÂY MÀNG TANG LÀ GÌ ?

Tên thông thường: Màng Tang, còn gọi là tất trừng già, tiêu rừng

Tên khoa học: Litsea cubeba ( Lour.) Pers.

Họ : Long não Lauraceae

A. MÔ TẢ CÂY

Màng tang là một cây nhỏ, cao khoảng 5 mét lá mọc so le, hình mác, mép nguyên, có cuống ngắn mặt trên xanh thẫm, mặt dưới màu tro trắng, vòi có mùi thơm mát của sả. Hoa khác gốc màu trắng. Quả nhỏ lúc non thì có màu xanh, lúc chín có màu đen nhìn giống quả hồ tiêu nhưng nhớt hơn (không phải bời lời).

B. PHÂN BỐ

Cây mọc hoang dại khắp vùng rừng núi cao, lạnh hay mát như: Lai Châu,Lào Cai, Yên Bái, Hà Giang, Tuyên Quang. Người dân đã biết khai thác quả để lấy tinh dầu trong khoảng 20 năm trở lại đây nhằm ứng dụng cho nhiều ngành công nghiệp đặc biết là công nghiệp dược & dược mỹ phẩm…..

Một số nơi hiện nay tại Tây Nguyên cũng đã đặt vấn đề trồng để bảo đảm nguồn thu nguyên liệu lâu dài.

Màng tang được trồng bằng hạt vào mùa đông và mùa xuân. Mùa hoa của Màng Tang vào tầm tháng 1 đến tháng 3, mùa quả chín vào khoảng tháng 5 đến tháng 8.

C. CÔNG DỤNG

Không chỉ quả Màng Tang cho tinh dầu được ứng dụng trong ngành trị liệu mà ngay cả rễ của cây này cũng có những tác dụng bài thuốc trong các vị thuốc Y học cổ truyên.

Tinh dầu từ quả Màng tang là nguồn cung cấp tành phần xitrala dùng trong nhiều ngành công nghiệp từ hương liệu, nước hoa, dược, dược mỹ phẩm hiện nay được sử dụng rộng rãi trong nước và xuất khẩu

Quả và rễ kết hợp tạo thành những bài thuốc chữa đau bụng, không tiêu, nhức đầu..

Đặc biệt những công dụng tự nhiên mà người dân tộc thường hay sử dụng đó là xua đuổi muỗi, côn trùng, trị rắn cắn và thậm chí được dùng như một loại gia vị ướp lên các thực phẩm nướng cho thơm giống như mắc kén.

D. THÀNH PHẦN HÓA HỌC

Quả chứa 2-6% tinh dầu tùy vùng nguyên liệu, có nơi quả này cho tới 10%-15%

Thành phần tinh dầu chủ yếu là : xitral 70-90% ; metylheptennon

Tinh dầu có màu vàng nhạt và tỷ trọng d15= 0,8925-0,9068 ; (α)D=5-9045

Ngoài ra vỏ, rễ, lá và hoa đều có tinh dầu nhưng thành phần rất ít từ 0,2-0,4 % nhưng các tinh dầu này có mùi cũng khá khác biệt và nhiều hoạt chất như:

xitronellol : 8-12 % (vỏ rễ); xineol: 20-35% (lá); andehit : 6-22% (lá) ; ancol : 20-25% ( lá)… Nên ít được sử dụng trong những lãnh vưc chuyên dụng.

Các phần bã sau khi đã lấy dầu thì có chất béo vào khoảng 38%, ete 2%...